In de afgelopen eeuwen zijn er veel mensen uit Ten Post geëmigreerd naar Noord en Zuid Amerika en Australië.
Illustratief is het volgende:
In het dagblad Trouw stond op 22 december 2001 een artikel van Hans Niemantsverdriet over de Amerikaan Robert P. Swierenga die van de Nederlandse trek naar Amerika zijn levenswerk maakte.
Hieronder de tekst van dat artikel:
Het verhaal van de Nederlandse emigranten naar Amerika ten tijde van de negentiende-eeuwse grote Europese trek, is een economisch succesverhaal. Historicus dr. Robert P. Swierenga bracht die 'Hollandse' emigratie in kaart in zijn boek 'Faith and Family'. Swierenga doet onderzoek aan het A. C. van Raalte Instituut in Holland, Michigan, genoemd naar de dominee onder wiens leiding de kolonie 'Holland' aan de oostkust van het Michigan Meer werd gevestigd. Dit instituut bestudeert de Nederlandse immigratie in Amerika.
Swierenga: ,,Als kleinzoon van een Groningse immigrant was ik altijd gefascineerd door de Nederlandse immigratie in de VS. Mijn overgrootvader was korenschipper aan het Damsterdiep, in het dorp Ten Post, gemeente Ten Boer. Hij besloot in 1883* naar Chicago te emigreren met zijn vrouw en negen kinderen, onder wie mijn grootvader. Dus mijn vader is in Chicago geboren, en ik ook. Ik ben van de 'derde generatie'.
Waarom emigreerde uw overgrootvader eigenlijk?
,,Vanwege de economische rampspoed. Hij was op een dag met een lading graan op weg naar de markt in de stad Groningen. In een sluis bond hij het touw te strak en toen het water zakte kantelde de boot. De hele lading schoof in het water. Hij raakte failliet, en besloot te emigreren. Zijn oudere broer was tien jaar eerder al naar Chicago gegaan en had er steeds bij hem op aangedrongen om ook te komen. Hij verkocht zijn boot en zijn paarden en ging naar Chicago. Daar kocht hij opnieuw een span paarden en een wagen en hij vervoerde stenen en ander goed in de stad. Maar binnen vier jaar stierf hij aan tbc. Twee jaar later stierf ook zijn vrouw daaraan, de negen kinderen bleven als wezen achter.'
,,Pas in de volgende generatie kwam het succes. Mijn vader had een goedlopend vervoersbedrijf in Chicago. Ik was de eerste van de familie die naar de universiteit kon. Met mijn generatie ging de familie over naar de middenklasse. De generatie van mijn overgrootvader, boerenknechten en schippers, werkte graag met paarden en ze waren erg op hun onafhankelijkheid gesteld. Liever dan voor iemand anders in een fabriek te werken, waren ze eigen baas. De makkelijkste manier daarvoor in Chicago was om een paard en wagen te hebben en te vervoeren. Ze begonnen met het ophalen van de as van fabrieken waar op kolen werd gestookt, en haalden uiteindelijk alle vuilnis op. Tegen de jaren vijftig van de vorige eeuw beheersten de 'Hollanders' zo ongeveer de hele vuilnisophaalindustrie. Ze stonden bekend als the Dutch Mafia. Hun eigen beroepsorganisatie, de Chicago and Suburban Scavenge Association was bijna helemaal Nederlands, op een paar Zweden en Denen na. Het was fysiek zwaar werk, en er werd op neergekeken omdat het vuil werk was. Maar in de jaren zestig en zeventig werden vuilnisophaalroutes plotseling miljoenen waard. Grote bedrijven kochten ze op, en zo kreeg je plotseling miljonairs.'
Werd er in uw jeugd thuis nog Nederlands gesproken?
,,Nee, mijn ouders konden nog wel Nederlands spreken, maar de taal was aan het uitsterven in de jaren dertig en veertig van de twintigste eeuw. Een tijdlang had je nog het Yankee Dutch, een eigen taaltje dat uit Engelse en Nederlandse woorden was opgebouwd. Tot de jaren twintig werd er thuis en in de kerk Nederlands gesproken. Ik ben in 1935 geboren. Mijn ouders spraken alleen Nederlands als zij niet wilden dat wij het verstonden.'
,,De meeste Nederlandse immigranten vestigden zich in zelfgestichte kolonies op het platteland. Pella in Iowa en Holland in Michigan waren de twee belangrijkste. De rol van de kerk was altijd erg belangrijk. Het was de lijm, het ontmoetingspunt. Zelfs als je niet religieus was, was de kerk erg belangrijk, voor hulp in tijden van crisis, en voor sociale omgang. De 'Groningers' in Chicago woonden tussen andere groepen: Joden, Duitsers. Daardoor haalden ze de banden met de eigen kring nauw aan. Onder elkaar konden ze Hollands zijn, op elkaar vertrouwen in een bedreigende omgeving. Dat was anders in Pella, waar de Hollanders het voor het zeggen hadden.'
,,In de 'Groninger Hoek', zoals in Chicago de wijk heette waar de Nederlandse immigranten woonden ging het niet om een kolonie, maar om een gemeenschap. Het leven concentreerde zich rond de Reformed Church, de Nederlanders hadden er hun eigen scholen en clubs.'
,,Ze isoleerden zich op religieus en cultureel gebied, maar nooit in het economisch leven. Daaraan namen ze vol op deel. Van maandag tot en met zaterdag werkten ze in een Amerikaanse omgeving, maar de zondag speelde zich af in de kerkgemeente. Er is nog steeds een Nederlandse gemeenschap van Reformed Groningers in Elmhurst bij Chicago. De Groninger Hoek is steeds verder naar het westen opgeschoven, naar betere buurten naarmate ze welvarender werd.'
Wordt daar de taal nog steeds gesproken?
,,Er zullen er nog wel een paar zijn die het kunnen. Er heerst nog steeds een gevoel een 'Hollandse Amerikaan' te zijn, maar zelfs dat is nu vlug aan het verdwijnen. We hebben het over de vijfde en zesde generatie. De meeste andere immigrantengroepen uit Europa zijn al bij de derde generatie veramerikaniseerd. Deze groep is nog steeds bij elkaar door de traditie van christelijke scholen. Daar worden levenslange vriendschappen gesloten en huwelijkspartners gevonden.'
Is er nog iets merkbaar van een Hollandse erfenis in bijvoorbeeld volksmuziek of de literatuur?
,,Nee. De Nederlanders waren een sober volk. Het zingen van de Hollandse psalmen, dat was zo ongeveer de enige invloed op de Amerikaanse cultuur. Maar ook dat is verdwenen, met het Nederlands in de jaren twintig. Uiteindelijk betekende het drie generaties lang voortleven van een Nederlandse cultuur een vertraging van het proces van assimilatie, dat nu dan ook nog steeds voortgaat. De Hollandse erfenis zal verdwijnen, behalve dan misschien een paar gerechten. Ze houden zich hier ook niet met Nederland bezig, hoewel de belangstelling toeneemt om naar het home-land te gaan als toerist.'
,,Zelf heb ik Nederland al in 1970 bezocht, om het huis te zien waar mijn grootvader is geboren. Het is erg emotioneel als derde generatie Amerikaan op het land te staan waar ik mijn leven doorgebracht zou hebben als mijn grootvader niet besloten had naar Chicago te emigreren. Ik voel een band met dat deel van Groningen. Bijna jaarlijks maak ik bij een bezoek aan Nederland ook een trip naar het noorden. De Swierenga-boerderij is nu het gemeentehuis van Ten Boer.'
Boerderij?
,,Ja. De arme Swierenga's emigreerden. De rijke, die land bezaten, bleven.'
* In de krant stond 1883, maar in het register Landverhuizers staat 1893 met als bestemming Grand Rapid.
